PASSION:
HIDUP JAUH DARI KEMUNAFIKAN
AMBILAN JUMAT
AGUNG 29 MARET 2013 NATS MATEUS 23:33-39
PARLOBEINI
Mateus mambagi pangidangionni
Jesus bani 4 bagian: 1)
I Galilea (4:12-18:35) 2)
I seberang Sungai Jordan (19:1-20:16) 3) I Judea (20:17-34) 4) I Jerusalem (21:1-25:46).
Bani bagian na pa-4 kon (ending) on ipatangkas Jesus do hajongjonganni sebagai
Mesias marhitei hasirsironNi mamasuki zona haparngiton, korban kebencian, iri pakon
kecemburuan mambahen memuncak ketidak
nyamananni mahkamah keagamaan bani panorang ai na bani ujungni marbuah bani
tindakan kekerasan das hubani pembunuhan marhitei uhuman silang. Hahengkengon
pakon hapitungonni halak Jahudi
patangkashon bagasni kuasani dosa na marrupei hamateian tapi lang
manlanglangi sura-surani Naibata mambere dalan hagoluhan.
HATORANGAN
Adong piga-piga moment
penting na boi idahonta humbani bagian ending
pangidangionni Jesus on (bagian na pa 4 hon songon na isobut i atas) 1)
pangalo-aloonni Jesus i atasni halodei lanjar panajloni simbuei ai marhitei
“Hosianna” (berilah kiranya keselamatan)
(21:1-11) 2) Dob das i Jerusalem ipapansing
Jesus do rumah panumbahan marhitei na mangusir pedagang-pedagang na ijai, ronsi
mulak use hu Betania (21:12-17) 3) Bani pardalananni Jesus use hu
Jerusalem ikutuk do hayu ara na lang marbuah (21:18-22) 4) PangajarionNi i rumah panumbahan,
pertentangan pakon imam-imam kepala
pakon pangituaini Jahudi (21:23-22:14) 5) Pertentanganni Jesus pakon
halak Parisei (22:15-46) 6)
Peringatan hubani halak Parisei
(23,1-39).
Hajongjonganni Jesus na popular bani panorang ai mambahen
terancam para “majelis” i rumah panumbahan halani pengaruh pengajaranni Jesus boi mambahen
taridah kekurangan pakon kemunafikanni sidea. Humbani buei cara isuba
sidea laho menjebak Tuhan Jesus tapi lang berhasil janah justru semakin tarbuka
do use kepalsuanni sidea sebagai malim/ sibotoh surat. Hal on mambahen semakin
iperkuat/ irancang ma sonaha cara ase boi tartangkap janah ibunuh Jesus. Ia
Jesus sandiri ibotoh do pasal haganupan ai tapi halani “ketaatan” na totap
ijolom, lang anjai mabiar ia pasal ai. Gariada
pangakuanni susianni sibotoh surat ai tikki roh manlajouSi mangkatahon:
“Ham Guru, ibotoh hanami, na pintor do Ham, anjaha
sintong-sintong do dalan ni Naibata iajarhon Ham; seng mabiar Ham age bani ise,
ai seng siidah bohi Ham! (22:16).
Perikop on patugahkon sonaha
Jesus mengecam Parisei pakon Sibotoh surat na isobut sipakulah-kulah janah
itegor marhitei hata “bursik”. Hata peringatan sibagasan justru alamatni
hubani siparhorja i rumahni Tuhan, sada
hal na kacau. Rumahni Naibata na
seharusni pataridahkon hapintornni Naibata justru domma marbalik gabe hasipakulah-kulahon. Adong do 8 hali hata “bursik”
isobut bani bindu 23 on:
1) Manutupi hasintonganni Naibata/
manlanglangi halak hubani Naibata (ay. 13)
2) Ibondut nasiam rumahni na mabalu,
tonggo sipakulah-kulah (ay 14)
3) Sidea na jahat manogu halak na
legan 2 hali lompit jahatni (ay 15)
4) Materialistis (ay 16)
5) Idah bani hakni tapi hawajibani
lang idalankon (ay 23)
6) Betopeng keagamaan tapi hauhuron
= panrampok (ay 25)
7) Pitah pataridah goluh pardarat/
munafik (ay 27)
8) Pambunuh utusanni Naibata (Jesus) (ay 29)
Marhitei daftar na 8 on gabe
ihatahon Jesus ma sidea ulog, anakni
ulog darih (viper = ular beludak, ular
gurun yang pendek dan tidak menakutkan
tapi bisa di giginya sangat mematikan); sada julukan na majangin patugahkon sifatni halak
Parisei na ikorelasihon pakon ulog on, al: marosuh menentang/ menyerang na madear/ na sintong, marosuh bani
penderitaanni halak na legan, sifat munafik – pemain sandiwara (iambilankon
tapi lang ihorjahon) – haganupan sifat-sifat ai aima sifatni sibolis.
Julukan “Ulog darih” ai iarahkon
hubani rancangan/ tindakanni sidea na sihol
mambunuh utusanni Naibata (Jesus) pakon nubuatan hubani saksini Kristus (Petrus,
Jakobus, Stefanus, Paulus, pnl). Na gabe
alasan sedo halani kesalahan atap manlanggar uhum Tuhan Jesus tapi halani terancam
kedudukanni sidea sebagai “kelompok yang dihormati/ disegani”. Unsur
kepentingan pakon harga diri gijangan
marimbang hapintoron, halani ibotoh sidea do pintor Jesus tapi demi lang siap
sidea ikoreksi hapintoron ai janah lang siap sidea beranjak humbani posisi na terhormat
ai. Tuhan Jesus mangkatahon bahasa aha na binahenni sidea ai mambahen maningon mangonai do bani sidea
uhumni Naibata. Kegagalanni sidea marlajar humbani sejarah (pembunuhan
Abel das hubani Zakaria bin Berekhya = zaman
perjanjian Lama/), mambahen isobut Jesus “sarupa do sidea pakon ompungni sidea”
halani torus do ihorjahon sidea horja si
songon ai. Lang dong mubahni humbani na ihorjahon ompungni sidea na hinan.
Ratapanni Jesus na paduahon
ialamatkon hubani Jerusalem. Jerusalem aima rumahni bangsani Naibata. Bangsani
Naibata na dob pinilihni domma madabuh hubani hapitungon, lang mampu be
mangidah na madear tapi pitah mampu mangidah
kepentingan diri sandiri na mando. Hahengkengonni bangsa in (Jerusalem)
mambahen marpusokni uhur (meratap) Tuhan Jesus halani ibere do barita na madear
tapi lang ra ijalo sidea. Kerinduan bani haluahonni Jerusalem igambarhon songon
indungni dayok na manorihi/ patumpuhon anakni hu toruhni habongni. Tapi anakni
dayok onlang menyadari bahaya anggo lang berlindung ia hubani indungni, lanjar
hengkeng do sidea janah lang ra roh hubani indungni ai. Sihol do uhurni Naibata ase mulak
bangsaNi in hubani linggomanni habongNi (ianan na nyaman anjaha
terlindung). Umpama on aima gambaran
kesedihan janah siholni uhur songon na igambarhon homa marhitei sada pesta parunjukon, ganup
diha-diha pakon ontangan lang adong na bersedia roh (Mat 22,1-14).
Holongni Tuhan marhitei Kristus
lang iresponi bangsaNi in, halani ai ibagas uhur na pusok Jesus mangkatahon
“maningon tarulang ma rumah nasiam”. Jerusalem dalam arti luas akan hancur
janah gabe puing-puing. Gabe sada
siholni uhur ma holi ai bani bangsaNi in, dob lang iidah sidea be Jesus baru
ope iakuhon sidea: “Pinasu-pasu ma na roh ibagas goranni Tuhan”.
RENUNGAN
- Bani
panorang Jumat Agung on ipaingat do hita bani bueini dosanta, hapitungon na
lang mampu mangidah na madear na humbani Tuhan in, kemunafikan (lang dos panluar pakon pangabak) na urah tumang
subur bani pargoluhan on mambahen gabe ihagigihon horja na mangkorhon hadearon.
- Boi
do hita terjebak bani nilai-nilai keagamaan na bersifat seremonial , birokratif
pakon rutinitas na lang menembus das hubagas hauhuronta. Akibatni lang adong
perubahan na tubuh humbagas uhurta. Haluahon na humbani Jesus aima haluahon na
totalitas – mencakup ganup goluh (tonduy, daging, uhur; bnd 1 Tes 5:23)
- Ulang
ma ikorbanhon hita hasintongan pakon hapintoron pitah halani kepentingan pakon
harga diri.
- Holongi
uhurni Naibata hubanta igambarhon bani dirini Jesus Kristus, pala matei tarsilang
laho mangkopkop goluhta. Halani ai ulang
be sangsi hita bani holongni Tuhan in halani pengorbanan sibanggalan domma ipatangkas
ibagas Kristus
- Sihol
do uhurni Tuhan ase imiliki hita uhur na puho janah peka bani ganup tanda-tanda
na boi pamagouhon hita humbani hasintongan in
Pdt Ito Belihar Purba