TANGIHON HATANI TUHAN!
AMBILAN SIBASAON 6
NOPEMBER 2011 NATS MIKA 6,6-8
Hita
haganupan na hinargani Tuhanta,
Anggo jumpah parmaraan
(penghukuman, musibah, ketidak beruntungan) hita bani goluh on, ra do tubuh
suingkun-sungkun: “Uhuman na humbani Tuhan do nani ai ganup?” Hita haganupan, boi
do masa penderitaan bani goluhta halani diri sandiri, misalni halani pola hidup
na hurang dear mangkorhon naborit; boi do homa halani hun luar dirinta, misalni
naborit – aima halani wabah penyakit berupa virus na masuk bani angkulanta, bahkan
boi do homa halani kuasani sibolis, misalni halani galek partonduyonta gabe
masuk tonduy parjahat in. Tapi sada hal na dear do homa anggo tikki roh
parmaraan banta – roh hita hubani Tuhan, mangindo ase ipalopas hita humbani parmaraan ai. Tindakan na
sangat bijaksana do ai, anggo bani ganup gerak-gerikni goluh on mintor ipadomu/
ipabotohkon hubani Tuhan. Hunjon ma
ipabotohkon banta, sonaha do Tuhan in manjalohon hita? Domu hubani goranni Mika
= Michayah, Michayahu = Seperti
apakah Tuhan itu? Jadi domu hubani goranni Mika pe domma ibotoh hita bahasa
pemberitaanni Mika on laho patugahkon sonaha do Tuhan in mandompakkon bangsa na
mardosa ai? 1) Jumpahan uhuman do anggo lang ra sidea mambalosi/ lang ra
marubah tapi 2) jumpahan idopni uhur do na marribu-ribu halak na tongtong bujur
bani hataNi in (Jer 32:18 = Maidop do uhurmu bani halak na marribu-ribu, tapi ibalaskon
Ham do hajahaton ni bapa bani anakni ipudi ni sidea, Ham Naibata na banggal
anjaha na markuasa, na margoran Jahowa Zebaot).
Hita haganupan nahinargani Tuhanta,
Talup do hape ase goluhni halak na porsaya in selalu
siaga janah ulang terlena bani na masa;
ai torus do kuasani tanoh on mengawasi goluhta, das galek hita, mintor do
itarik bani. Anggo monang pe torus kuasani Naibata bani goluhta mararti na
totap ope hita ibagas Tuhan in, tapi anggo domma lang adong be panggora ni uhur
mandalankon dosa, in ma tandani na dob ibagas kuasani sibolis hita. Tontu ongga
di hita humbani tempat pembuangan sampah
(TPA), anggo napardiatei adong do sidea na marhorja ijai – mintor ipajongjong
rumahni homa ijai. Lang tarbayangkon hita sonaha ma ai, halani pitah lopus pe hita hunjai domma menusuk
tumang bauni. Tapi halak na domma biasa tading
ijai, lang be merasahon bauni ai = halani domma somal. Jadi halak na
pasomal-somalhon dirini ibagas dosa, gabe boi do iahapkon lang mardosa ia
halani lang be marfungsi panggorani uhurni (suara hati). Ulang ma namin das
songon on goluhni halak Kristen. Tongon i dunia on do hita iutus Naibata aima
dunia nag ok dosa, tugasta aima pataridahkon sondangni Tuhan in, pataridahkon
hamonanganni Kristus i tanoh on.
Hita haganupan na hinargani Tuhanta,
Porlu botohonta bahasa anggo domma madabuh hita bani
kuasani tanoh on, na so boi ibahen hita luar hunjai halani talu do gogohta marimbang
kuasani tanoh on. Ai anggo domma irajai tanoh on hita, gabe lang ibotoh hita be
dirinta (lupa diri) janah halak na domma mandai hinamantinni tanoh on, maol do
bani manadingkon ai. Maol tumang do bani sahalak parjuma-juma anggo gantih
profesi ia gabe sahalak nelayan, na somal hinan i i juma/ daratan hape mintor i
tongah-tongahni laut sadari; nai do homa sebalikni. Tapi boi do homa songon on:
halak na domma somal manjalo “uang ini itu” tiba-tiba mutasi hubani sada ianan
na lang dong age aha, ai pe maol do homa. Ai do ase lang urah mangubah halak na
domma somal mangkorjahon dosa marhitei praktek-praktek na hurang dear, kecuali
anggo marondos/ pasrah diri hita hubani Tuhan in, ai pitah ibagas Jesus do boi
hita monang halani Ia do na dob mantaluhon kuasani tanoh on.
Hita haganupan na hinargani Tuhanta,
Aha do suruh-suruhni Naibata hubani nabi Mika janah aha do
dosa ni bangsa ai hubani Naibata ase porlu paingaton sidea? Porlu botoh hita
bahasa lang pitah nabi Mika naitus Tuhan in, na sezaman pakonsi tapi riap pakon
nabi Amos, Hosea pakon Jesaya – janah isi pemberitaanni sidea on pe sarupa do –
aima laho paingatkon bangsa Israel (Juda pakon Samaria) ase marhamubahonni uhur
anjaha mulak hubani Naibata. Tongon, anggo Samaria (Israel Utara) domma
girahniin marbalik humbani Tuhan anjaha manggoluh ibagas kuasani tanoh on. Bani
panorang ijia na markuasa i Juda aima: raja Jotam, Ahaz pakon raja Hizkia.
Sangat bobrok do keaadaanni bangsa Israel bani panorangni sidea on janah
daoh humbani Tuhan. Tongon anggo perekonomian
totap do stabil anjaha buei do halak na bayak-bayak ijai, tapi ibalikni ai
terjadi do penindasan hubani halak na masombuh janah korup do rata-rata
pemimpin – untuk memperkaya diri. Hun sisi keagamaan pe anggo na idah secara
sepintas seolah lang adong masalah, ai mardalan do peribadahan bahkan
panggalangon pe totap do adong. Tapi ibalikni haganupan ai, praktek keagamaan/
peribadahan ai lang patubuhkon hubungan na dear hubani Tuhan, ai lang
iparimbagashon be peribadahan ai romban hubani na seharusni. Goluhni umat
beragama lang pataridahkon holong, kehidupan moral na hurang dear bahkan praktek korup pakon ketidak adilan pe merambat do hu bagian
on. Imam-imam na marhorja i rumah panumbahan ai lang be manghabiari Tuhan
sebagaipenguasa tertinggi tapi biaran ma ia hubani raja ase ulang ipecat ia
humbani jabatanni ai. Tongon tene, lang dong artini anggo gerakan keagamaan ai
pitah sekedar kulit pakon kepura-puraan na mando. Ai hita pe anggo kepura-puraan na mando na hu gareja
ai tanpa adong sesuatu na porlu marubah humbani dirinta, tontu domma kehilangan makna ai, atau mungkin na
sering terjadi, gati janah pongkut do sasahalak hu gereja tapi mangkorhon
gijang ni uhur do use bani ai, on pe sarupa do hansa on pakon na lang sintong.
Hita haganupan na hinargani Tuhanta,
Sonaha ma keberdosaan na terjadi i tongah-tongahni bangsa
Israel? Bani pemerintahanni na 3 raja on, lang sai tangi sidea hubani Tuhan. Keadaan na lang tangi hubani Tuhan
ijin do homa madabuh/ marbalik hita gabe tangi hubani tanoh on. Pemerintahanni
Israel na teokrasi (berpusat pada Allah) lang berlaku bani panorang on, hape
bani panorangni raja besar songon Daud ampa Salomo, totap do sidea tangi hubani
Tuhan in. Bani perjalanan sejarahni ni bangsa Israel pe, anggo tangi sidea
hubani Tuhan ijin do jumpahan kesejahteraanni goluh tapi anggo manlembang sidea
humbani Tuhan, gabe jumpahan uhuman do sidea. Ai do ase kepemimpinan i
pamarentahan pe totap do maningon gabe kepemimpinan na melayani Naibata.
Sahalak raja maningon do sekaligus menjadi sahalak imam ia bani bangsani.
Lang marpangarapan bani Naibata, on ma salah sada tegoran
na pinadasni Mika, termasuk ma on kecendrunganni sidea mangihutkon
ritual-ritual agama sekitar; haganupan on mambahen roh ringisni Naibata. Anggo lang isinari
suara hati na humbani Tuhan in be, tontu mangkorjahon dosa pe gabe sada hal na biasa ma ai. Perampasan hak
hubani halak na masombuh, humbani janda, merupakan praktek na somal na mando ai
halani lang ongga iproses marhitei uhum. Lang pala daoh songon na masa bani negaranta
on, na ija keadilan pe boi ma irekayasa anjaha iperjual belihon. Pori adong pe
perkara anggo halak na masombuh dearan ma mansipkon ai, halani pori iproses pe ai seng tarbayari na
porlu hujai, adong uang on, adong uang an, bani ganup prosedur mamakei duit.
Lape ope iproses perkarani domma bois duit.
Sonai do homa bani instansi, pantang mangidah duit mintor iuhuri do
sonaha ase boi bani ai. On ma akarni terjadi korupsi, aima anggo domma irajai
duit. Anggo na bayak ondi lanjar bayak ma tapi na masombuh lambin mandoruhi ma halani maholni
mandompakkon goluh on. Lang adong be keadilan, lang adong be rasa iba,
perhatian pakon keperdulian pe domma semakin minipis. Keegoan ma na berkembang,
age mahua halak asal ma ulang dirini. Gati do halak i kota on, ase ulang hona banjir rumahni, itimbun anjaha ipatinggi
dasarni rumahni ai. Tongon lang hona banjir ia tapi halak na legan roh
banjirni. On ma gambaranni keegoisan, lang be perduli bani halak na legan.
Hita haganupan na hinargani Tuhanta,
Ketidak beresan on pe justru terjadi homa do i bani bagian
keagamaan. Bagian na seharusni mambere panondang ase totap sintong janah pintor
tapi justru pataridahkon panlembangkonon. Aliran-aliran dana na seharusni
igunahon untuk mangurusi ritual-ritual i rumah panumbahan, ronsi dana-dana na
seharusni itujuhon hubani hal diakonia
(hubani na masombuh, na tading maetek) ikorupsihon oleh halak na martugas untuk
ai. Ibadahni sidea age pe mardalan do tongon
tapi lang marisi, ai doskon songon na galar utang hansa. Ibadah lang marisihon
penyembahan na sintong tapi pitah seremonial semata. Ijin do angkulani tapi
anggo uhurni daoh do hunjin. Ibahen sidea do galangan situtungon pakon jenis galangan na legan tapi kulit na
mando ai ganupan, anggo uhurni sidea sasintongni domma daoh, lang be hubani
Tuhan.
Sonai pe na masa ai, epes do uhurni sidea – nini uhurni boi
do iatasi sidea penghukuman ai marhitei na mambere galangan situtungon lombu na
marumur satahun. Termasuk ma galangan na songon on galangan na mahal janah
biasani halak na bayak do na sanggup mambahen na songon on. Nini uhurni sidea
tarboli/ tarsogok sidea do Naibata marhiteihon argani galangan. hape bani Jesaya 1:11 “Benahangku ma galangan
sisayatonnima na buei in, nini Jahowa. Domma sobalan Ahu bani galangan
situtungonnima na humbani biri-biri tunggal, ampa bani taboh-taboh ni lombu na
pinamombur. Seng iharosuhkon uhurhu daroh ni lombu jonggi, atap biri-biri atap
hambing tunggal pe”. Nini uhurni sidea
sungkup ma sonai tumang mambahen mulak uhurni Tuhan in bani sidea sehingga jumpahan
hasasapanni dosa ma sidea. Na porlu bani Naibata sedo materini galangan ai
halani galangan ai pitah symbol do ai. Biasani halak na mangahapkon pasu-pasuni
Tuhan ibere Banggalni uhurni (galangan) tar umbanggal. Na terpenting ijai aima
“uhur na mambere” ai do, sedo jenis sibere-bereni ai, atap pe parbanggal
paretekni sibere-bere ai. Na iharosuhkon Tuhan
humbanta aima borsihni uhurta = uhur na martarimakasih, uhur na bulus/
pasrah (bnd galanganni sahalak na mabalu, na mambere ganup artani). Age pe bersifat
retorika/ pernyataan do sungkun-sungkunni nabi Mika tapi patugahkon responni
bangsa Israel ai do maksudni ijon, na ija ibagas na remeh botul do sidea
meresponi Mika ronsi nabi-nabi na legan. Hambing tunggal na marribu-ribu
(kelimpahan dan harga yang mahal), minak na marloksa-loksa (hasangapon), bunga
tubuh (anak) pakon borasni boltok (kandungan) bahkan mampu sidea mambahen ai;
mintor ma lang mulak uhurni Jahowa mangidah ai? On ma galangan-galangan na
iadopsi humbani bangsa sekitar janah Naibata pe lang ongga marosuh bani galangan na songon on. Aha ma artini galangan
na mahal anggo goluhni sidea pe daoh do
humbani keadilan pakon hasintonganni Tuhan in? Justru haganupan na songon
ai aima dosa, halani; Jes 13:18 “Raseihonon
ni sior ni sidea do garama-garama, seng holong uhur ni sidea bani boras ni
boltok, anjaha seng ihargai panonggor ni sidea dakdanak”. Goluhni sidea pe gok hajahaton do hape mintor ma
galanganni sidea boi mambahen sidea maluah anjaha sasap humbani dosa? Tontu
lang talup ai anjaha Tuhan in pe siidah uhur do janah lang taroto-otoi ganup pambahenanta i
lobei-lobeini. Uhurta do na porlu hubani Tuhan
in, ase galanganta pe aima manggalangkon goluh, sedo dagingni angkula tapi haganupan goluh. Rom 12:1 “Ai pe, hupaingat ma nasiam sanina marhitei
idop ni uhur ni Naibata: Ondoskon nasiam ma angkulanasiam gabe galangan na
manggoluh, na susi anjaha na hinarosuhkon ni Naibata, in ma parsombahonnasiam
na maruhur!” Ai lang na hurangan Tuhan in marhitei
habayakon, gariada haganup na adong banta on pe na humbani do in. Ai do ase
lang adong gunani anggo iukur hita Ia marhiteihonni na dong banta.
Hita
haganupan nahinargani Tuhanta,
1)
Mangkorjahon Hasintongan. Hasintongan
na sonaha do na imaksud ijon? Hasintongan = Myspat = keadilan, sarupa songon
neraca/ timbangan. Patokanni hasintongan in aima Naibata ai sandiri.
Hasintongan na imaksud ijon aima goluh na pintor, lang manlembang humbani
harosuhni Tuhan janah sintong domu hubani aturan na adong. Pola hidup na dear marhiteihonni makan
teratur, istirahat teratur, olah raga teratur menghasilhon goluh na teratur
anjaha berkesinambungan bahkan umur panjang. Anggo sintong do hita bani Tuhan
in das do hita hubani hagoluhan na sadokahni-dokahni in.
2)
Mandalankon Halayakon. Halayakon =
kemurahan = keperdulian, uhur managam hasoman anjaha mambahen
na madear hubani halak na legan. Halayakon marpardomuan hubani diakoni aima tindakan nyata bani pargoluhan ontandani na
dob manandai Kristus. Mangidah goluhni sasahalak ibagas Kristus atap lang – boi do na idah ai humbani tindakanni/
parlahouni. Ai do ase ihatahon bani Mat. 25:40 “Haganup na binahen nasiam bani sada halak anggingKu na etek-etek on, na
hu-Bangku do in ibahen nasiam”. Marpanatap hubani hasoman na patut
sihaholongan isobut do mangkorjahon halayakon.
3)
Martoruhni uhur. Martoreuh ni uhur aima pola hidup na
romban hubani na marhaporsayaon, na lang manghagijangkon aha na adong bani,
type low profile na mambahen dorma bohi anjaha marosuh halak na mabuei. Bagian
na patoluhon on menghunjuk hubani Tuhan
Jesus na susur hun nagori atas gabe jolma i tanoh on, ase jumpahan hita jolma
bani haluahon ai.
Pada
akhirni ibotoh hita bahasa na marpardomuan hubani Naibata aima goluh na ibangun
humbagas niat na borsih. Tuhan mangidah uhur lang mangidah pambahenan. Uhur najenges
pasti do ai marpambahenan na jenges. Mulak hubani Tuhan sedo marhiteihon
persayaratan na bersifat material tapi
justru marhitei uhur na borsih janah na bulus janah marparlahou domu hubani
hapintoronni Tuhan in.
Hita
haganupan nahinargani Tuhanta,
Domu hujai adong piga-piga pahara na porlu sirenungkononta
marhitei ambilan on, khususni ma ai hubani bapa, romban halani minggu bapa:
-
Gati do masa bani analisani hajolmaon on pasal Tuhan in. Adong
do halak na mambatasi diri bani buei hal halani menganggap ai pataridahkon
harosuhni Naibata, hape lape tontu homa ai. Doktrin na iciptahon hajolmaon on
pe gati do pataridahkon niali-nilai na lang marbeda pakon carani halak Israel
ai. Pada akhirni iarusi hita do bahasa
na terpenting bani TUhan in aima uhurta, sedo suaranta na boi memutar balikkan
kata-kata. Mat 7:16 “Humbani buahni do
tandaonnima sidea. Ai boi do buaton buah ni anggur humbani rimbang atap jambu
humbani latong?” Age pe buei sasahalak mangkatahon hatani Tuhan tapi anggo
lang adong taridah buahni marhitei na marpambahenan ibagas hasintongan,
halayakon pakon toruhni uhur, tontu lape ope na sintong ai. Usih do ai songon
halak Parisei na mambatasi diri janah mangahap sidearan hape sidea do simasikan
i lobei-lobeini Tuhan in.
-
Ulang ma sai lalap hita mengandalkan logika bani na
manggoluh on, tongon sai na adong do tong dalanni ase masa sesuatu hal bani
goluhta tapi haganupan in boi terjadi aima halani kendali na humbani Naibata. Anggo
terlalu realistis tu pikiranta maol do banta porsaya janah akibatni gabe merasa
hebat sendiri do hita.
-
Murah targoda hubani na legan, on ma sifatni hajolmaon,
tapi ipaingat hita marhitei ambilan on ase ulang urah tu hita targoda apalagi ma ai hubani na
so madear. Miliki hita ma prinsip iman na toguh, age pe adong ijin na matobu
(manis) belum tentu – ra do rasun ibagas ai, tapi porini adong pe ijin na
mapaet, belum tentu – ra do tambar ai. Porlu sikap selektif aima sikap na
teruji na romban hubani hasintonganni
Tuhan in. Totap ma pakei hita hatani Naibata laho menguji aha na sihol dalankononta.
-
Ra ma hita marubah, hubani hasintonganni Tuhan in, halani
anggo pintor goluhta dear do haganupan ai, tapi anggo sebalikni – lang pintor
hita, pengaruhni ai pe gabe lang pintor use pakon na legan-legan termasuk
kelaurganta sandiri. Marubah ma = sai ra ma manangar hatani Tuhan in, ai halak
na manggoluh bani hatani Tuhan in pasti do roh dearni goluhni
-
Profilni Mika = talup gabe profilni bapa, rasa tanggung
jawab moral pakon spiritual itumpahkon hubani bangsa ai. Haganupan in boi
aima halani tangi ia hubani Naibata. Sada
bapa na tangi hubani Tuhan in pasti marpangkorhon na madear bani goluhni,
keluargani, horjani pnl.
-
Andohar ma tongon lambin tangkas ai bani panorang minggu bapa
on.
Selamat minggu Bapa GKPS!
Selamat minggu Bapa GKPS!