Selasa, 26 Februari 2013

AMBILAN MINGGU 10 MARET 2013


PULANGLAH O ANAKKU, ADA AMPUN BAPA BAGIMU
AMBILAN MINGGU 10  MARET 2013  NATS LUKAS 15:11-32

PARLOBEINI
1.       Patorangkon/ menceritakan kembali cerita on secara bebas
Ijon Tuhan Jesus  menceritakan pasal 2 niombahni  anjaha niombah sietekan mangindohon aha na gabe harta milikni/ warisan ase ibere hubani paima matei bapani ai. Memang bani aturanni halak yahudi boi do terjadi na songon ai – pembagian warisan paima marujung goluh bapani. Hunjon domma boi arusonta sonaha kepribadianni niombah ai, na idah hubani arta anjaha lang sihol ia magou/ iperlambat aha na gabe hakni. Bapani ai pe homa lang mintor manggila atap pe menolak permintaanni ai. Hal on patugahkon karakterni Naibata na lang ongga “menahan” aha na gabe hakni jolma (pasu-pasu), totap do iberehon. Dob na masa ai mintor misir ma ia daoh manadingkon bapani ai pakon sada nari saninani.  Setiap anak memiliki kecenderungan untuk mandiri anjaha luar humbani kondisi keluargani. Tapi tanpa bohal pemikiran na mantap, maol do kemandirian ai jumpah. Anggo kemandirian pitah halani arta/ duit do hansa, somalni anggo domma boi arta ai, lang mampu be ia mandiri. Songon ai ma na terjadi bani si anak bungsu on halani semakin hari  lambin bois ma homa arta na imilikini on halani sadokahni on pitah ipakei untuk berfoya-foya do hansa. Memang biasani sesuatu na urah/ gampang dapot –  podas do homa ai bois.
Dokah-dokah gabe isadari ma bahasa porlu do hape jolma on marhorja ase totap adong na gabe bohal janah porlu do hape pengelolaan na dear untuk masa depan. Tapi sonaha ma ibahen, haganupan in domma tarlambat. Duit domma bois janah keahlian marhorja pe seng adong, hape na manggoluh on maningon mangan do. Mau tidak mau maningon marhorja ma ia – aha pe horja na boi parohkon sipanganon bani. Halani lang adong keahlianni tarpaksa ma gabe penjaga ternak babi ma ia dengan penghasilan na sangat otik. Untuk mencukupi biaya makan pe lang sungkup, apalagi domma somal mangankno na mantin-mantin. Halani sonai ma keadaan na ihadapi ai, sipata sipanganonni babi ai pe ra ma ipangan marimbangkon lang mangan ia. Keadaan na ialami si bungsu on sangat memprihatinkan. Bani keadaan na songon ai marpikir ma ia ibagas uhurni: “Sonin ma sodapni i rumahni bapa, aha pe lang adong na hurang, gariada jabolonni bapa pe lang songon au on, marlobih-lobih do bani sipanganon, hape au matei gayuran na mando”. Dob isadari keadanni ai, marrencana ma ia ase mulak ma lah hu rumahni bapani ai – age pe anggo kehadiranni sebagai niombah lang mungkin be ai, gabe  jabolon pe ra ma au. Dob ai ipikkir-pikkiri ma sonaha do balos na topat mandompakkon bapani ai anggo mulak ma ia: “Ham bapa, domma mardousa ahu hu nagori atas ampa bamu.  Seng talup be ahu goranon anakmu, bahen ham  ma ahu songon sada halak gajian bamu. (ay 18-19).
Mulak ma ia janah mandompakkon rumahni bapani ai, mintor iidah bapani ai ma ia humbani na daoh marpakeian na marigat-rigat janah lang marsipatu/ sandal. Lang ihatahon bapani ai: “ijonma lah hupaima ia”, atap pe lang mintor iatur bapani ai strategi laho mamarahi  ia baen na dob iparbois ai artani. Lang mintor ihatahon “Santorap on huajar ma ho halani talup ma on jaloonmu”.  Tapi dob iidah bapani ai ia, mintor marlintun ma ia mangayaksi, irohop janah isummah. Nini anakni aima: “Ham bapa, domma mardousa ahu hu nagori atas ampa bamu.  Seng talup be ahu goranon anakmu, bahen ham  ma ahu songon sada halak gajian bamu”. Ipakeihon bapani ai ma cincin hubani, pakeian na baru janah ipestahon ma parrohni ai marhitei na manayat lombu na pinamombur.
Tapi aha ma na masa ibalikni ai? Saninani sigodangan ai ternyata cemburu janah lang sonang pangahapni halani sikapni bapani ai. “Dasar anak manja , sadokahni on pe lang boi iandalhon, pemalas, domma homa ilecehkon bapa janah mangindo parbagiananni. Sonari mulak janah domma masombuh songon pengemis! Dear do homa ijalo bapa in, ija malang manggila diri songon ai.  Hape au do na sadokah merawat bapa,  na mangurupi ia, tapi sahali pe lang ongga ibahen bapa in hubakku na songon ai. Na talup ma namin gabe jabolon ia anggo na sai mulak do”. 

HATORANGAN PAKON HAHONAAN
Adong piga-piga hal na porlu menjadi penekanan:
1.       Niombah sietekan ai sasintongni ibahen penulisni Lukas sebagai gambaran hubani halak sipajuh begu-begu (non Jahudi) na sadokahni on maruhur-uhur bani janah marfoya-foya bani goluhni, na lang manjaga hapansingonni goluh atap pe margoluh na so marrantei. Tongon manggoluh bani rosuhni sandiri do sidea sadokahn on ronsi na bois bohalni ai. Tapi ijin adong uhurni sidea mulak hubani Naibata on ma hal na terpenting. Keinginan untuk kembali kepada Tuhan aima hal na paling indah age bani goluh on. Hunjai do mungkahni adong perubahan anggo domma tubuh uhur mulak hubani dalanni Naibata.
Goluhta pe gati do songon on, ibere Tuhan banta talenta, hinadongan, kuasa, pambotoh pakon na laegan tapir a do marhiteoi sibere-bereni Tuhan in gabe lupa hita janah terlena bani dirinta sandiri. Magou hita halani kelebihan na imiliki hita bahkan margijangni uhur janah sombong hita halani hinadonganta. Itadingkon hita Naibata janah daoh hita manadingkonsi, sibuk hita bani dirinta sandiri, sibuk hita mangurus hinadonganta mambahen lupa hita roh hubani Tuhan marhitei parmingguan, partonggoan pnl. Lupa hita bahwa warga gereja do hita na patut mandihuti ganup horja janah kegiatan. Somnal do homa terjadi bani sasahalak halani domma sukses ia bani goluhni lanjar lupa ia hubani  Tuhan na mambere kesuksesan ai.

2.       Niombahni na riap pakon bapani ai/ sikahanan igambarhon Lukas do ai sebagai halak Jahudi, na manggoluh ibagas aturan pakon hokum na adong. Tongon ihormati do bapani janah sir-sir do ia riap  tading pakon bapani ai, mangidangisi janah patupa-tupahon bapani ai. Halak Jahudi pe iramotkon sidea do ganup atuiran janah pongkut do sidea roh hubani rumah panumbahan in, maribadah,  martonggo janah mangkorjahonhaganup aturan-aturan agama. Tapi ternyata aha nahinorjahonni ai lang sintong-sintong humbani uhur na borsih tapi gabe rutinitas do hansa janah lang mangubah goluhni. Hal on taridah tikki parrohni anak bungsu ai, mintor manomboh do ialanjar lang  ra mulak hu  rumah. Mungkin anggo hita mangalami hal  na songon on ra do homa sarupa sikapta dompak sanina atap pe bapanta ai tene.  Hal on pataridahkon bahasa na magou do homa hape ia age pe riap do ia pakon bapani ai. Biasani anggo hatani pepatah “jauh di mata dekat di hati” tapi anggo anak sikahanan on lang songon ai tapi “dekat di mata jauh di hati”. Hal na songon on pe boi do masa bani goluhta halani lang gabe  jaminan anggo pitah ringgas mangihuti kegiatan hansa hita tanpa iiringi perubahan na terjadi bani goluhta. Tongon pongkut do hita bani kegiatan (misalni kegiatan wanita, partumpuan, koor dll) tapi anggo keadaan ai  lang mambahen hita marubah sarupa mando ai  pakon istilah na mangkatahon “horahan i toruhni sampuran” (haus di bawah air terjun). Itangar janah isahapkon hita do tong hatani Naibata tapi hata ai lang mampu mengubah goluhta halani lang  ibuka hita uhurta, pitah pamanganta hansa iubah hita. Buei do halak na aktif bani parmingguan tapi lalap tong mungut-ungut janah lang ongga merasa puas bani goluhni, mansalahkon Tuhan janah menuduh Tuhan bertindak tidak adil. Anggo iidah hita halak na legan na so aktif tapi bayak do goluhni, mintor simburu do hita. “mase au na aktif marminggu hape goluhku lalap do menderita, lang songon si anu ai lang ongga marminggu tapi goluhni lambin bayak do lalap”. Uhur simburu na imiliki janah ikembangkon hita mangolati hita mangidah sonaha banggalni holongni Tuhan banta. Lalap do rosuhan hita mangidah halak na legan tapi anggo mangidah  dirinta lang ra hita.

3.      Lang gabe jaminan jabatan anak laho jumpahan haluahon
Baik anak bungsu atap pe saninani ai, haduasi talup isobut gabe “anak na magou”. Tongon sama-sama anak do sidea tapi magou halani pikiran pakon tindakanni. Lang hape gabe sada jaminan jumpahan ulih atap pe memeiliki posisi “aman” bani harajaonni TUhan in age pe domma gabe anak. Onagga do pandapotni sasahalak: “ia anggo halak Kristen sodap do, age pe mardosa totap do iidopi Tuhan in janah berhak masuk bani harajaon nagori atas in” Mase sonai dahkam? “Ai hita anak do janah anak do sipanean bani  artani bapani, jadi lang huja lahoni anggo lang hubani anak”. On ma sebuah pernyataan na salah. Anak pe anggo lang iramotkonhajongjonganni selaku anak boi do gabe marubah gabe songon jabolon pe lang das ia. Idingat hita do sonaha perasaan das huban pengakuanni si anak bungsu ai dob isadari ganup dosa-dosani gabe itempatkon do ia sebagai jabolon, in pe anggo ijalo bapani ai. Bahkan rencanani mulak hu rumahni bapani ai pe sedo sebagai anak tapi sebagai jabolon do. Hal on patugahkon bahwa marhitei tindakanni goluhta (dosa) boi do ai mambahen hak haanakonta gabe magou.   Janah anggo domma magou  mararati lang be talup hita sobuton sebagai anak atap pe lang be gabe sipanjalo warisan ai hita humbani bapanta. Goluh na torus  ibagas dosa mambahen hita magou  humbani status  haanakonta. Lang be Tuhan in na gabe bapa banta tapi domma beralih hubani kuasani dunia on. botoh hita ma anggo warisanni dosa aima hamateian do. Halani ai porlu pangkei hita bani na mambobankon dirinta,  ulang ma hita terlena bani rosuh-rosuhni dunia on mambahen hak ta ai tercabut janah lang be gabe anak. Bani sisi na legan, ulang ma hita mengeraskan hati sehingga age pe  totap do hita marianan i gereja tapi lang masuk hata in hubanta – songon halak Jahudi ai. lang homa talup sobutonanak anggo  goluhni lang pataridahkon rosuhni bapani. Marminggu pe hita aima ase totap boi hita mambuka uhur hubani Tuhan in ase ulang hita tarlajou bani pikiranni dunia on. Istilah mangkatahon “paspis ma bitis mardalan hu kehen hu huluan” Loja ma hita mandalankon ganup horja in tapi lang jumpahan hasil hita. Sia-sia ganup halojaonta anggo lang ibahen hita ai laho patorsahon janah pajengeskon paruhuranta. Na songon on pe  boi mambahen lang talup hita sebagai anak.

4.      Idopni uhurni Naibata na lang marpunsa
Hal na terpenting banta humbani ambilan on aima magnidah pasal ise do tongon Tuhan in bani goluhni jolma. Age pe mardosa do hita tiap ari marhitei uhur ampa parlahouta tapi lang ongga ai ibahen  Tuhan laho mangkurangi/ menskors setiap pasu-pasu na  sihol jaloonta. Holong do uhur ni Naibata hubani na mangklaholongiSi janah   holong do homa uhurni hubani  halak na mardosa ase mulak bani dalanNi. Konsep pasal Naibata ipatangkas Lukas bani limbaga on. Tuhan adalah pengampun janah  mulak do uhurni mangidah parjahat in tikki roh use mandompakkonSi. On ma perbedaanni bapa dunia pakon bapa sorgawi. Anggo orang tua duniawi gati do mambahen uhum hubani niombahni apalagi ma ai niombah na lang ra manangihon hatani. Adong do sada suku na boi mambahen pernyataan bani Koran patugahkon bahwa mulai sadari on lang putus ma hubungan anak pakon niombahni sandiri. Anggo loppou ma pambahenanni sada anak – lang tarbahen be mangkaholongi tapi kemarahan bahkan tindakan kasar ma ibahen. Hunjon ma idahonta sonaha banggalni holongni Tuhan hubanta. Anggopangarapanta lang be adong pengampunan bahkan mungkin itolak ma hita tapi ternyata iayak bapa aido hita, irohop janah isummah. Hal on patugahkon bahwa holong ai aima holong na tulus, borsih janah lang holong sandiwara. Sonai ma karakterni Tuhanta ai na tongtong holong manngidah hita tikki isadarihita na mardosa do hita hape  janah lang talup be roh huBani. Marhiteihonni ai ulang ma hita  mambobahon dirinta daoh humbani Tuhan in tapi totap orod ma hita hubani janah dalankon hita ma ganup sura-surani. Ai sura-surani Naibata bani  goluhta aima  sura-sura na madear janah mambahen hita lambin dear.

5.      Roh ma hita hubani Tuhan in
Sada sikap pakon tindakan na jenges do tikki isadari si bungsu on bahwa anggo lang mulakia hubani bapani ai gabe matei gayuran ma ia. Kesadaran na songon on porlu do imiliki hita halak Kristen. Anggo lang riap pakon Tuhan in  goluhta tontu hamateian do rupeita.  Sonin ma dearni panjaloni Tuhan bani  goluhta anggo mulak hita marayaksi. Ibahen do hal na banggal banta manjalohon parmulakta ai. malas do uhurni Tuhan in anggo mulak hita huBani. Mungkin sadokahni on adong hal-hal na boi mambahen hita  daoh humbani Tuhan. Sadari hita ma ai janah paorod hita ma dirinta hubani Tuhan in. Amen! @pdt ito belihar purba

Tidak ada komentar:

Posting Komentar